ΝΗΠΙΟΚΑΜΩΜΑΤΑ: 28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940

Η Ελλάδα που αντιστέκεται, η Ελλάδα που επιμένει κι όποιος δεν καταλαβαίνει δεν ξέρει που πατά και που πηγαίνει!

Η 28η Οκτωβρίου προ των πυλών. Έτσι για να μπαίνουμε σιγά σιγά στο πνεύμα της ημέρας, βλέπουμε την ταινία του Σταμάτη Πολενάκη σε συνεργασία με τους Πρ. Μεραβίδη και Παπαδούκα. Ο Ντούτσε αφηγείται τα κατορθώματα του, αλλά η πραγματικότητα, όπως εμφανίζεται στην οθόνη, τον διαψεύδει. Είναι η πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων με την ιδιόμορφη τεχνική papier de coupe. Ο Πολενάκης έκανε τα σχέδια στη Σίφνο το 1942 στη διάρκεια της ιταλικής Κατοχής. Τα γυρίσματα έγιναν το 1945. Καλή διασκέδαση και το νου μας πάντα στην αξία του Όχι

.

"Τι με χρη σιγάν; Τι δε μη σιγάν; Τι δε θρηνήσαι;"

Τα πεινασμένα παιδιά της Αθήνας του '40 μέσα από τη συνειδητή ματιά της Βούλας Παπαϊωάννου στο "Μαύρο Λεύκωμα"αποκτούν διαχρονικότητα, γίνονται σύμβολα,, κατήγοροι του παραλογισμού του πολέμου σε κάθε γωνιά της γης, απόλυτα αντιληπτοί σε κάθε ηλικία.

Υλικό για συζήτηση(φωτογραφίες-videos)

Βούλα Παπαϊωάννου (16)

ΛΑΙΚΗ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ

http://www.eikastikon.gr/afieromata/epos40.html

ΓΕΛΙΟΓΡΑΦΙΕΣ

http://www.minpress.gr/minpress/index/other_pages-1/current_events_geloiografies/efimerides.htm

ΠΡΩΤΟΣΕΛΙΔΑ

http://www.minpress.gr/minpress/index/other_pages-1/current_events_geloiografies/terzopoulos.htm

ΔΡΑΣΕΙΣ

Διαβάζουμε την ιστορία το έπος του ΄40

Στολίζουμε το ΟΧΙ με γκοφρέ χαρτάκια

Δουλεύουμε ομαδικά κάνοντας αφίσα μια σκηνή που παριστάνει τον πόλεμο στην Πίνδο με φαντάρους που πολεμούν,γυναίκες που μεταφέρουν ρουχισμό και τρόφιμα....

και ατομικά

Κάνουμε ομαδική εργασία με θέμα την παρέλαση

ΕΙΡΗΝΗ-ΠΟΛΕΜΟΣ

Μέσα από την ΓΚΟΥΕΡΝΙΚΑ προσπαθούμε να αντιληφθούμε τον πόλεμο και ότι αυτός συνεπάγεται

Ο Πικάσο, μεγάλος ζωγράφος και γλύπτης του 20ού αιώνα, εμπνεύστηκε από τον εμφύλιο της Ισπανίας και το βομβαρδισμό της πόλης Γκουέρνικα από τους Γερμανούς το 1937 και ζωγράφισε έναν πίνακα τεραστίων διαστάσεων (3,51 μ. επί 7,82 μ.) με το ίδιο όνομα.

Ο πίνακας θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα αντιπολεμικά έργα, γιατί, ενώ δεν περιέχει καμιά πολεμική σκηνή, δείχνει τις συνέπειες του πολέμου πολύ παραστατικά. Ας τον δούμε και σε 3D.

Στο έργο δε διακρίνεται καμιά πολεμική σκηνή, μονάχα κάποιες μορφές. Οι μορφές αυτές είναι:

Ο ταύρος, ο οποίος συμβολίζει τη βαρβαρότητα, τη βία, το φασισμό και την αδιαφορία για τους άλλους, γι’ αυτό και το βλέμμα του δείχνει να είναι τελείως αδιάφορο.

Το άλογο, το οποίο συμβολίζει το λαό και τον τρόμο των άμαχων ανθρώπων του πολέμου, και το βλέμμα του δείχνει τον τρόμο.

Μια γυναίκα που κρατάει στην αγκαλιά της το νεκρό παιδί της, δείχνει λυπημένη και μοιάζει να φωνάζει «ΓΙΑΤΙ;».

Ένας σκοτωμένος άνθρωπος.

Μια γυναίκα, η οποία έχει σηκωμένα τα χέρια και είναι σαν να ζητάει βοήθεια.

Τέλος, μια γυναίκα που τρέχει να σωθεί με τον τρόμο ζωγραφισμένο στο πρόσωπό της.

Η φρίκη, ο πόνος και ο θρήνος του πολέμου είναι διάχυτα σε όλο τον πίνακα.

ΣΧΟΛΙΟ

Στη διάρκεια τής κατοχής ο περιώνυµος Γερµανὸς πρέσβης στο Παρίσι – Οττο Αµπετζ– επισκέπτεται τον Πικάσο στο εργαστήρι του. Φεύγοντας, βλέπει τη φωτογραφία της «ΓΚΟΥΕΡΝΙΚΑ». «Εσείς το κάνατε αυτό», ρωτά το ζωγράφο. Και εκείνος του απαντά λακωνικά: «Όχι, εσείς!».

Ακολουθούν βιωματικές δράσεις

Με την βοήθεια της 5ης και 9ης συμφωνίας του Beethoven παίζουμε παιχνίδια ( κινητικά-ρόλων)

Κάνουμε την δική μας ΓΚΟΥΕΡΝΙΚΑ (ομαδική δουλειά)

και ατομικά

Βρίσκουμε λέξεις που θυμίζουν πόλεμο και λέξεις που θυμίζουν ειρήνη π.χ. ( σφαίρες, βόμβες, πείνα, κανόνια, κράνη, φόβο, στενοχώρια, γκρεμισμένα σπίτια, φωτιές, σκοτωμένοι άνθρωποι, κακία, κλάματα, τανκς ...)(λουλούδια, πεταλούδες, αγάπη, αγκαλιές, φιλιά, χαρά, σχολείο, πουλάκια, περιστέρι, χαμόγελα, ευτυχία, φαγητό...)
Ζωγραφίζουμε τον πόλεμο και την ειρήνη

Λέμε ποιήματα και τραγούδια για την ειρήνη

Φτιάχνουμε ένα μεγάλο περιστέρι που μεταφέρει τα παιδιά που στις χώρες τους έχουν πόλεμο στη χώρα της ειρήνης και της φιλίας

Γνωρίζουμε τα σύμβολα της ειρήνης

Φτιάχνουμε τα δικά μας σύμβολα

Παίζουμε

ΤΟ ΚΑΝΟΝΙ THΣ ΕΙΡΗΝΗΣ (κουκλο-θεατρικό)

Πρόσωπα: Κανόνι

Μαργαρίτα

Ήλιος

Πουλάκι

Φεγγάρι

Λουλούδια

Τραγούδια :

http://youtu.be/SLmObTlK800           ( Στην ποταμιά σωπαίνει το κανόνι)

http://youtu.be/UojwgBMtpzs                    (Το παλιό κανόνι)

                           ******************************************

(Σκηνικό λιβαδιού. Ένα μαύρο Κανόνι στέκεται παράταιρο με το τοπίο. Ξαφνικά προβάλλει επάνω του μια Μαργαρίτα.)

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Αχ! Τι όμορφο λιβάδι! Πόσο τυχερή είμαι που φύτρωσα εδώ. Μμμμ, μοσχοβολάει ο τόπος. Το μόνο που δεν καταλαβαίνω είναι αυτό εδώ… το μαύρο πράμα, τι να είναι άραγε; Ε, δε βαριέσαι, δε θα χαλάσω την καρδούλα μου τώρα για ψιλοπράγματα. Θα απολαύσω τη φύση και τη ζωή που…

ΚΑΝΟΝΙ: ( Απότομα πετάγεται μια κακομούτσουνη φάτσα μέσα από την μπούκα. Η Μαργαρίτα τρομάζει) Τιιιι συμβαίνει εδώ; Ποια είσαι του λόγου σου; Τι στο καλό γυρεύεις πάνω μου;

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Ε… συγγνώμη, εγώ δεν, να… η βροχή έφερε εδώ το χώμα και φύτρωσα και…

ΚΑΝΟΝΙ: Όπως φύτρωσες έτσι να ξεφυτρώσεις, τ’ ακούς;

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Μα, αυτό δε γίνεται. Εδώ είναι οι ρίζες μου, πώς να φύγω; Δεν μπορώ.

ΚΑΝΟΝΙ: Και τι με πέρασες κυρά μου εμένα; Γλάστρα; Ή μήπως βάζο; Να κουβαλάω … (κοροϊδευτικά) λουλουδάκια; Ξέρεις ποιος είμαι εγώ;

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Ο..οχι, δεν ξέρω…

ΚΑΝΟΝΙ: Είμαι ένα κανόνι!

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Μπαλόνι! Τέλεια, ό,τι πρέπει για πάρτυ!

ΚΑΝΟΝΙ: Όχι μπαλόνι, κα-νό-νι!

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Α, όπως λέμε μπαλκόνι.

ΚΑΝΟΝΙ: Μα τι λες κοπέλα μου; Ποιο μπαλκόνι; Είμαι ένα κα-νό-νι. Ένα άγριο όπλο για να πετάει φωτιές και να σκοτώνει στον πόλεμο.

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Χμμ, ναι, αλλά τώρα δεν έχουμε πόλεμο, έχουμε ειρήνη. Άρα, δεν πετάς φωτιές, έτσι δεν είναι κύριε Κανόνη;

ΚΑΝΟΝΙ: Για ένα κανόνι ο πόλεμος δε σταματά ποτέ! Τ’ ακούς; Ποτέ! Και δε θα με καταντήσεις εσύ εμένα γλάστρα, δε θα με κάνεις ρεζίλι, να κουβαλάω λουλούδια. Αν δε σηκωθείς να φύγεις θα σου βάλω φωτιά και θα σε κάψω!

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Μα… γιατί; Δεν θα σου κάνω κακό. Ίσα ίσα, θα γίνουμε φίλοι, θα σου τραγουδάω, θα σου λέω κάθε πρωί καλημέρα. Α, η ειρήνη είναι υπέροχο πράγμα, θα δεις. Στον πόλεμο ακούς μόνο κλάματα, φωνές, φοβάσαι, κινδυνεύεις. Ενώ στην ειρήνη η ζωή είναι τόσο ωραία, ιδιαίτερα όταν έχεις φίλους και…

ΚΑΝΟΝΙ: Ω, Σταμάτα! Είπα και τέλειωσε! Αν σε δω αύριο το πρωί εδώ θα βάλω φωτιά και θα σε κάψω! ( μπαίνει στην μπούκα του)

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Θεέ μου τι άγριο πλάσμα! Έχει γούστο να το εννοούσε και να με κάψει. Μπα, δε νομίζω, γιατί να με κάψει; Αφού δεν του έκανα κακό. Αφού δεν έχουμε πόλεμο. Α, δεν θα φύγω, θα μείνω! ( Εμφανίζεται ο Ήλιος) Αχ, να ο Ήλιος. Ε, κυρ Ήλιε! Εδώ, εδώ, έλα λίγο να σου πω..

ΗΛΙΟΣ: Ω, Ένα λουλουδάκι! Καλό μου, γιατί φύτρωσες εκεί πάνω; Αυτό το κανόνι είναι το χειρότερο πλάσμα στον κόσμο. Στο λέω εγώ που βλέπω όλη τη γη, πως κακό πλάσμα σαν κι αυτό δεν έχω δει πουθενά.

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Αχ κυρ Ήλιε, τι να κάνω; Είπε πως θα με κάψει.

ΗΛΙΟΣ: Και πράγματι , θα το κάνει. Αυτό νομίζει ότι ακόμα έχουμε πόλεμο. Δεν έχει κανένα φίλο, δεν αγαπά κανένα, μόνο τρομάζει τον κόσμο. Άκου τη συμβουλή μου λουλουδάκι. Ζήτα από τον αέρα να σε πάει να φυτρώσεις κάπου αλλού. Είσαι τόσο όμορφη, είναι κρίμα να σε κάνει κάρβουνο το κανόνι. Άντε, καλή τύχη!

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Γειά σου κυρ Ήλιε! ( Ο Ήλιος φεύγει). Η καρδούλα μου έχει αρχίσει να χτυπά. Τα πράματα δεν είναι και τόσο απλά καθώς φαίνεται.

(Ένα πουλάκι πετά κοντά της. Είναι τρομαγμένο και αναστατωμένο. Μιλά γρήγορα και βιάζεται να τα πει και να φύγει )

ΠΟΥΛΑΚΙ: Τσιου! Αχου, Μαργαρίτα, καημένο λουλουδάκι, πού πήγες και φύτρωσες; Σήκω φύγε, γρήγορα, το κανόνι είναι κακό, θα σε κάψει!

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Α, στάσου καλό μου πουλάκι, στάσου να σου πω. Αφού δεν έχουμε πόλεμο, γιατί να με κάψει; Μπορεί να μην το κάνει αν γίνω φίλη του.

ΠΟΥΛΑΚΙ: Τι λες; Κοίτα τη φτερούγα μου… Βλέπεις πώς μου την έκανε; Μια μέρα που κάθισα πάνω του να κελαηδήσω με έκανε σαν ξεροψημένο μπιφτέκι.. Γι αυτό σου λέω, φύγε, φύγε να γλυτώσεις, αυτό δεν καταλαβαίνει από ειρήνη. Φύγε!

(Το πουλάκι φεύγει και η Μαργαρίτα μονολογεί)

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Μάλλον πρέπει να φύγω από δω. Όμως… είναι τόσο άδικο. Γιατί να φύγω αφού εδώ φύτρωσα; Γιατί να μην δείξω στο κανόνι πως δεν πρέπει να φοβερίζει τον κόσμο, πως είναι καλύτερο να έχει φίλους και όχι εχθρούς, πως είναι καλύτερο να ζει στην ειρήνη και όχι στον πόλεμο;

( Ένα ένα βγάζουν τα κεφαλάκια τους δειλά δειλά τα λουλούδια)

ΛΟΥΛΟΥΔΑΚΙ 1: Καλά τα λες Μαργαρίτα, αλλά, δεν θα καταφέρεις τίποτα. Είναι ξεροκέφαλο!

ΛΟΥΛΟΥΔΑΚΙ 2: Είναι και χοντροκέφαλο, και μουτζουρωκέφαλο !

ΛΟΥΛΟΥΔΑΚΙ 3: Εγώ πιστεύω πως η Μαργαρίτα έχει δίκιο. Τι καταφέραμε εμείς που το φοβόμαστε τόσο καιρό; Μας έχει κάνει τη ζωή δύσκολη. Κάποιος πρέπει να του τα πει από την καλή επιτέλους. Μη φοβάσαι Μαργαρίτα, έχεις το δίκιο με το μέρος σου!

(Τα λουλούδια χάνονται. Προβάλλει το φεγγάρι)

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Έχω μπερδευτεί. Δεν ξέρω τι να κάνω. Αν μείνω μπορεί και να με κάψει, αλλά μπορεί και να του δώσω ένα μάθημα θάρρους. Αν φύγω το κανόνι θα συνεχίσει να τρομάζει τον κόσμο και να προκαλεί τον πόλεμο. Αχ, τι να κάνω; Νυχτώνει, δεν έχω πολύ χρόνο για να αποφασίσω. Αύριο πρέπει να μη με δει εδώ.

ΦΕΓΓΑΡΙ: Καλή μου Μαργαρίτα… Τι ατυχία! Και είσαι τόσο όμορφη και ευγενική.

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Φεγγαράκι μου, πόσο χαίρομαι που σε έχω συντροφιά μου. Είναι τόσο δύσκολη βραδιά αυτή για μένα. Εσύ τι με συμβουλεύεις να κάνω;

ΦΕΓΓΑΡΙ: Α, εγώ δεν μπορώ να σου πω. Εσύ θα πάρεις την απόφασή σου. Αυτό που εγώ μπορώ να κάνω είναι να σταθώ όλη νύχτα στο πλάι σου και να σου δίνω κουράγιο με το φως μου.

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Σ ‘ ευχαριστώ φεγγαράκι μου. Αυτό θα μου δώσει πολλή δύναμη. ΘΑ ΜΕΙΝΩ. Δεν θα φύγω, δε θα δείξω φόβο. Θα κοιμηθώ και το πρωί θα αντιμετωπίσω με θάρρος το κανόνι. Το αποφάσισα.

ΦΕΓΓΑΡΙ: Καλή σου νύχτα λουλουδάκι, είσαι πράγματι πολύ γενναίο. Σε θαυμάζω.

( Η Μαργαρίτα κοιμάται. Σιγά σιγά η νύχτα φεύγει, ξημερώνει. Πρώτος βγαίνει από την μπούκα του το κανόνι. Κοιτάζει διστακτικά τη Μαργαρίτα που κοιμάται)

ΚΑΝΟΝΙ: Αχου, γιατί δεν έφυγε; Αφού της είπα να φύγει, γιατί δεν έφυγε; Τώρα πρέπει να την κάψω, και είναι τόσο γλυκιά, τόσο όμορφη… Φαίνεται πως με την ειρήνη η καρδιά μου έχει μαλακώσει. Μου είναι πολύ δύσκολο να την κάψω. Ήθελε να γίνει φίλη μου… Κανείς ποτέ δεν ήθελε να γίνει φίλος μου… Μα, τι λέω; Είμαι κανόνι! Θα φερθώ σαν κανόνι! Θα την κάψω!

( Η Μαργαρίτα ξυπνά και τεντώνεται)

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Μμμμ, καλημέρα Κανονάκη μου! Τι όμορφη μέρα!

ΚΑΝΟΝΙ: Δεν έφυγες. Γιατί δεν έφυγες;

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Γιατί έχουμε ειρήνη Κανονάκη μου. Γιατί άμα δεις τι όμορφα τραγούδια και ιστορίες ξέρω να λέω θα σου αρέσει η συντροφιά μου. Γιατί…

ΚΑΝΟΝΙ: (απότομα) Ωωω! Σταμάτα! Είπα ότι θα σε κάψω και θα σε κάψω!

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Δεν βαρέθηκες να τους φοβερίζεις όλους; Δε βαρέθηκες να έχεις μόνο εχθρούς; Ε; Είχες ποτέ κανένα φίλο;

ΚΑΝΟΝΙ: …Όχι

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Έλα λοιπόν να δοκιμάσουμε. Έλα να γίνουμε φίλοι και να δεις πόσο θα σου αρέσει. Μια ζωή μαγκούφης, φτάνει πια!

ΚΑΝΟΝΙ: (με μαλακή φωνή) Θα είσαι φίλη μου; Αλήθεια; Κι ας είμαι έτσι μουτζούρης;

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Τους φίλους τους αγαπάς όπως κι αν είναι! Και να σου πω κάτι; Αν πάψεις να τα φοβερίζεις, τότε και τα άλλα λουλούδια θα πάρουν το θάρρος να φυτρώσουν πάνω σου, και έτσι η μαυρίλα σου θα σκεπαστεί και θα γίνεις πολύχρωμος!

ΚΑΝΟΝΙ: Έχεις θάρρος Μαργαρίτα. Κι εγώ εκτιμώ το θάρρος και το κουράγιο. Σε θαυμάζω, δε θα σε κάψω γιατί είσαι γενναία. Θα γίνουμε φίλοι λοιπόν! Αποφάσισα να ζήσω στην ειρήνη κι εγώ. Βαρέθηκα νάμαι μαγκούφης.

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Ζήτω! Μπράβο κανόνι μου! Θα περάσουμε τέλεια!

ΚΑΝΟΝΙ: Δεν θα ξεχνάς όμως να μου λες κάθε πρωί καλημέρα, το υποσχέθηκες..

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ: Αλίμονο! Καλημέρα Κανόνι!

ΚΑΝΟΝΙ: ( με δυσκολία)…Καλημέρα Μαργαρίτα!

(Μαζεύονται όλοι- πουλί, λουλούδια,ήλιος,φεγγάρι)

ΟΛΟΙ: Καλημέρα Ειρήνη!

Διαβάζουμε την ιστορία του γίγαντα και του νάνου.

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας γίγαντας, ένας μεγάλος γίγαντας, τόσο μεγάλος όσο σαράντα εκατομμύρια άνθρωποι μαζί. Τον ίδιο καιρό κάπου κοντά στο γίγαντα ήταν κι ένας νάνος. Ένας μικρός νάνος. Νάνος και γίγαντας ζούσαν ο καθένας στον τόπο του χωρίς να ενοχλεί ο ένας τον άλλο. Τους χώριζε άλλωστε ένα τεράστιο αυλάκι, μια θάλασσα.

Και ήταν ευτυχισμένοι... Και περνούσε ο καιρός. Ο νάνος κοίταγε τη δουλειά του, ο γίγαντας τη δικιά του, και ζούσαν αγαπημένοι...

Ένα πρωί όμως ο μεγάλος γίγαντας φόρεσε ένα περίεργο καπέλο και μια ακόμη πιο περίεργη στολή.

Φόρεσε και κάτι μεγάλες μπότες και μετά έκανε ένα μεγάλο πήδημα, έφτασε μπροστά στην πόρτα του μικρού νάνου και, βάνοντάς του μια λόγχη μπροστά στην κοιλιά του, είπε: «Ήρθα να σου πάρω το σπίτι παραδώσου!».

Ο μικρός νάνος στην αρχή το πέρασε για χωρατό. «Κοίτα χωρατατζής που ’ναι ο μεγάλος γίγαντας!» σκέφτηκε. Και φέρνοντας στο νου το γνωστό τους χαιρετισμό, του φώναξε:

- Γεια σου, γείτονα!

Ο γίγαντας όμως δεν καταλάβαινε πια από τέτοια.

Πίεσε τη λόγχη πάνω στην κοιλιά του μικρού νάνου και άγρια ξαναφώναξε:

-Παραδώσου!

Ο μικρός νάνος τότε κατάλαβε· κοίταξε λυπημένος κατάματα το μεγάλο γίγαντα και χωρίς κανένα φόβο τού είπε:

- Όχι, δεν παραδίνομαι!

Αμέσως μετά έτρεξε, έφτασε στο μικρό καλύβι του και σε λίγο ξαναγύρισε κρατώντας στα χέρια του μια σφεντόνα. Στάθηκε μπροστά στο γίγαντα και περίμενε.

Ο μεγάλος γίγαντας τα ’χασε για λίγο. Ύστερα χύθηκε πάνω στο μικρό νάνο θέλοντας να τον συντρίψει. Έγινε όμως κάτι απίστευτο. Ο μικρός νάνος νίκησε το μεγάλο γίγαντα! Ο μεγάλος γίγαντας το ’βαλε στα πόδια...

Έτσι οι Έλληνες του Σαράντα, όπως ο μικρός νάνος του παραμυθιού, όταν η Ιταλία ζήτησε να της παραδώσουν τη χώρα τους, απάντησαν όπως και κείνος, μ’ ένα θαρραλέο και αποφασιστικό ΟΧΙ!

Δεν είναι όμως μόνο πως είπαν το ΟΧΙ. Το διαφέντεψαν στη συνέχεια παλικαρίσια και νικηφόρα πάνω στις βουνοκορφές.

Γαλάτεια Σουρέλη